Các kiểu cười

Các kiểu cười

Cười là thuốc bổ ai ơi !
Dầu rằng lắm bạc thuốc cười khó mua.
Từ dân cho đến quan vua,
Không cười là bệnh người xưa dặn dò.
Đến đây tôi bán rẻ cho,
Tiền xu thang thuốc khỏi lo chờ hoài.
Uống vào cười mãi suốt ngày,
Cười không ăn uống cười bày hàm răng.
Cười khì, cười ngất, cười gần,
Cười nôn, cười lén, cười lăn, cười thầm,
Cười mủm mỉm, cười vang ầm,
Cười lộn ruột, cười rần rần, cười chê.
Cười chua chát, cười hề hề,
Cười đau bụng, cười lộn mề, cười khinh.
Cười ngặt nghẽo, cười một mình,
Cười cợt, cười nụ, cười tình, cười om,
Cười lơi, cười lả, cười ngon,
Cười ra nước mằt, cười mòn cả răng.
Cười chúm chím, cười bò lăn,
Cười phá lên, cười dòn băng, cười mừng,
Cười hô hố, cười nhảy tưng,
Cười tươi, cười rộ, cười sưng cả mồm,
Cười ơi thuốc bổ quá ngon !
Mua về dành để sớm hôm luôn cười.
Cười là thuốc bổ ai ơi !!!

Lúc diễn tả cảm xúc, các nền văn hóa tuy khác nhau lại có rất nhiều điểm chung. Nếu đưa một bức ảnh một gương mặt vui và đang cười cho những người thuộc nhiều quốc gia khác nhau xem thì thông thường người xem sẽ hiểu được cảm xúc của người trong ảnh, tuy nhiên cười cũng có nghiã là không hài lòng, ngạc nhiên, buồn bã, giận dữ, sợ hãi và khinh bỉ. Các ghi nhận này cho thấy là phía sau sự phức tạp của văn hóa nhân loại còn có một cốt lỏi về biểu hiện cảm xúc cơ bản chung cho mọi người trên thế giới.


Cũng như Darwin đã nói rằng hình như chúng ta đều có cùng cách mỉm cười.
Các biểu hiện trên nét mặt đã thay đổi theo thời gian và cùng với sự tiến hoá của các cơ quanh miệng đã tạo ra nhiều dấu hiệu mới. Chẳng hạn như sự thay đổi của cơ gò má lớn ở cung tiếp làm khóe môi bị kéo lên trên và ra sau tạo ra nụ cười đặc trưng của chúng ta.
Ngày nay, cười là cách dễ nhất để làm quen, để tạo ấn tượng và sự thông cảm ở người khác. Nụ cười được xem là nền tảng của sự giao tiếp xã hội.
Với đà tiến triển này, nụ cười cần có một dáng vẻ tự nhiên để làm vừa lòng người đối diện. Với tư cách là nha sĩ, chúng ta cần có trách nhiệm đối với thách thức mới này, phải làm sao phân biệt được các kiểu cười khác nhau. Đây không chỉ là phương tiện giúp chẩn đoán chính xác và điều trị sơ khởi mà còn là thước đo chủ quan mà chúng ta có thể sử dụng để tập lại cho bệnh nhân cách cười.Các biểu hiện trên nét mặt đã thay đổi theo thời gian và cùng với sự tiến hoá của các cơ quanh miệng đã tạo ra nhiều dấu hiệu mới. Chẳng hạn như sự thay đổi của cơ gò má lớn ở cung tiếp làm khóe môi bị kéo lên trên và ra sau tạo ra nụ cười đặc trưng của chúng ta. Ngày nay, cười là cách dễ nhất để làm quen, để tạo ấn tượng và sự thông cảm ở người khác. Nụ cười được xem là nền tảng của sự giao tiếp xã hội. Với đà tiến triển này, nụ cười cần có một dáng vẻ tự nhiên để làm vừa lòng người đối diện. Với tư cách là nha sĩ, chúng ta cần có trách nhiệm đối với thách thức mới này, phải làm sao phân biệt được các kiểu cười khác nhau. Đây không chỉ là phương tiện giúp chẩn đoán chính xác và điều trị sơ khởi mà còn là thước đo chủ quan mà chúng ta có thể sử dụng để tập lại cho bệnh nhân cách cười.

Cách phân biệt kiểu cười.
Ngành nha phải đưa ra một phương pháp phân loại để nhận diện các loại kiểu cười khác nhau. Trong quá trình thực hành, người ta đã tìm lại được các từ ngữ và cách phân loại để bình thường hóa các vấn đề nha khoa chuyên ngành, và giải thích chúng bằng loại từ ngữ thông thường không chỉ cho bệnh nhân, nha sĩ mà còn cho cả mọi người, các nhân viên phòng kỹ thuật, và cho các cơ quan lập pháp. Trong nha khoa, có rất nhiều bộ môn sử dụng các hệ thống phân loại, ví dụ như : từ khớp cắn trong chỉnh hình là một hệ thống phân loại gồm ba loại khá đơn giản nhưng trong nha chu, chấn thương răng, phẫu thuật hàm mặt nó lại phức tạp hơn, có thêm nhiều chú giải hơn.

Kiểu cười
Cho dù có cả hàng triệu nụ cười khác nhau, người ta có thể nhận diện ba loại kiểu cười căn bản. Các nhà tạo hình với nhiệm vụ tái tạo lại nụ cười phân biệt các loại kiểu cười sau đây dựa trên các cấu trúc cơ-thần kinh :

1. Cười mỉm. Neutral Là kiểu cười thông thường nhất, chiếm tỉ lệ 67% dân số. Ở kiểu cười này, người ta thường ví von với hình ảnh chiếc cung của thần Ai tình vì khi cười, khóe miệng đầu tiên bị kéo ra ngoài, sau đó các cơ môi co lại kéo môi trên lên trên để lộ nhẹ nhàng các răng trên. Trong kiểu cười cổ điển này, điểm thấp nhất của mặt phẳng nhai hàm trên là bờ cắn hai răng cửa giữa. Từ điểm này, cung răng cong lỏm sang hai bên và lên trên (?), răng số 6 hàm trên ở trên bờ cắn răng cửa giữa từ 1-3mm. Một nụ cười tự nhiên theo kiểu này làm khóe mép di chuyển một khoảng từ 7 đến 22mm theo hướng đi lên và tạo với mặt phẳng ngang một góc 40 độ (thay đổi từ 24 đến 38 độ), hướng của nụ cười về phía nơi tiếp giáp giữa vành tai và da vùng đầu. Nếu so sánh bên trái với bên phải, ta thấy có sự khác biệt đáng kể về biên độ cử động của khóe mép, nhưng nếu khảo sát về hướng di chuyển thật sự thì sự chênh lệch không đáng kể. Các ngôi sao điện ảnh nổi tiếng có kiểu cười này là : Jerry Seinfeld, Dennis Quaid, Jennifer Aniston, Frank Sinatra, Jamie Lee Curtis, Audrey Hepburn.

2. Cười lộ răng nanh Razz Chiếm khoảng 31% dân số, chủ yếu cười bằng môi, nhất là nhờ các cơ nâng môi trên. Đầu tiên các cơ môi co lên để lộ răng nanh sau đó khóe miệng mới di chuyển ra ngoài. Như vậy, xét về chiều cao thì điểm khóe miệng luôn ở dưới điểm môi trên tương ứng với vị trí răng nanh trên. Và các răng cối nhỏ trên thường nghiêng nhẹ xuống dưới, ngược lại với độ cong lõm của kiểu cười mĩm. Tác động này tạo ra hình ảnh của cánh chim (?) nếu nhìn nghiêng lên trên mô nướu. Trong kiểu cười này vị trí của các răng cối lớn trên thường ngang bằng hay thấp hơn so với bờ cắn răng cửa giữa. Đặc biệt điển hình cho kiểu cười này là các diễn viên : Elvis, Tom Cruise, Drew Barrymore, Sharon Stone, Linda Evangelista và Tiger Woods.

3. Cười phối hợp Laughing Chiếm khoảng 2% dân số. Môi thường có dạng hai nếp gấp song song nhau. Các cơ nâng môi trên và khóe miệng cũng như cơ hạ môi dưới co lại đồng thời để lộ cùng lúc các răng trên và dưới. Đặc tính chủ yếu của kiểu cười này là có sự co cơ khá mạnh và môi dưới bị kéo xuống dưới và ra sau. Với kiểu cười này thì mặt phẳng nhai hàm trên và dưới thường đồng dạng và song song với nhau. Hãy tưởng tượng đến kiểu cười của Julia Roberts, Marilyn Monroe, Will Smith và Oprah Wnfrey. Mặc dù các kiểu cười chịu ảnh hưởng bởi các cấu trúc cơ-thần kinh, nhưng mọi người đều có thể bắt chước được. Một nụ cười thường được định bởi thói quen cũng như vị trí không phù hợp của các mô cứng bên dưới, chính vì thế việc tạo lại nụ cười giúp bệnh nhân có lại được vẻ tự tin và cần phải làm thay đổi phản xạ cơ-thần kinh.

Các giai đoạn khi cười
Một chu trình cười gồm 4 giai đoạn : Giai đoạn 1 : Môi còn ngậm. Giai đoạn 2 : Thư giãn. Giai đoạn 3 : Cười tự nhiên (khoảng ¾ nụ cười tối đa) Giai đoạn 4 : Cười tối đa.

Rõ ràng rằng nụ cười rất đa dạng và đặc trưng cho từng người. Có khá nhiều nụ cười không thấy có sự khác biệt nhiều giữa vị trí cười tự nhiên và cười tối đa, như vậy có thể chỉ cần chú ý đến sáu răng cửa trước trên và dưới, trong khi có những nụ cười số răng lộ ra ở vị trí cười tự nhiên và tối đa khá cách biệt, những trường hợp này cần chú ý nhiều hơn để cải thiện thêm về thẩm mỹ.

Các dạng của nụ cười.
Có 5 dạng cười được phân biệt dựa trên mô răng và mô nha chu lộ ra khi cười. Dạng 1 : Cười chỉ để lộ hàm trên. Dạng 2 : Cười để lộ hàm trên và khoảng 3cm mô nướu. Dạng 3 : Cười chỉ để lộ hàm dưới. Dạng 4 : Cười để lộ cả hàm trên và hàm dưới. Dạng 5 : Cười không lộ cả hàm trên và hàm dưới.

Thông thường, mỗi người cười chỉ ở một dạng duy nhất, tuy nhiên có những trường hợp có thể kết hợp nhiều dạng. Ví dụ : một người có thể có đồng thời kiểu cười phức hợp lộ toàn bộ cả răng hàm trên và dưới và thêm cả mô nướu hàm trên khoảng hơn 3cm, vậy nụ cười này thuộc cả hai dạng 2 và 4.

Hệ thống phân loại nụ cười
Các cách phân biệt trên có thể kết hợp với nhau thành một hệ thống để bình thường hoá các từ ngữ chuyên môn từ đó giúp mô tả khách quan các dạng nụ cười khác nhau. Kiểu cười, giai đoạn cười, dạng cười là những đặc tính rõ ràng, đơn giản và đầy đủ giúp phân biệt chi tiết các nụ cười khác nhau. Với định nghỉa này, cả nha sĩ lẫn bệnh nhân đều có thể ứng dụng được các thuật ngữ này dễ dàng. Ví dụ : nụ cười thường gặp nhất là kiểu khóe miệng, giai đoạn 3, dạng 1.

Kết luận
Mặc dù việc điều chỉnh lại nụ cười còn mới chỉ ở bước đầu, nhưng càng lúc vai trò của nha sĩ càng được quan tâm. Hệ thống phân loại nụ cười với những từ vựng cuả nó giúp nha sĩ và bệnh nhân có thể trao đổi dễ dàng khi thảo luận về vấn đề thẩm mỹ.
Thiếu mỗi cái cười đểu Very Happy I love you I love you I love you Very Happy

(ST 23 thg 3, 2010 )